Chi tiết - Sở Tư pháp

Bảo đảm quyền con người là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta, quan điểm này đã được cụ thể hóa trong Hiến pháp và pháp luật. Thực tế cho thấy, việc bảo đảm quyền con người, trong đó các quyền về tự do tôn giáo, dân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội luôn được quan tâm đặc biệt. Điều này trước hết được minh chứng thông qua việc Nhà nước Việt Nam nỗ lực xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, với hơn 100 văn bản luật, pháp lệnh liên quan đến việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân được sửa đổi, bổ sung và ban hành mới từ năm 2014 đến nay. Trong đó, nhiều luật quan trọng như Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; Luật Trẻ em; Luật Báo chí; Luật An ninh mạng…Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu” [1]. Điều này được thể hiện rõ nét trong giai đoạn đối phó với đại dịch Covid-19, Chính phủ Việt Nam đã coi việc bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người dân là ưu tiên cao nhất. Năm 2022 Việt Nam đã đạt được những kết quả nổi bật, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Dấu ấn quan trọng nhất là việc Việt Nam được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025. Việc Việt Nam lần thứ hai trúng cử khẳng định cam kết và nỗ lực mạnh mẽ của Việt Nam trong bảo đảm, thúc đẩy quyền con người; đồng thời là sự ghi nhận, tín nhiệm của cộng đồng quốc tế đối với vai trò tích cực của Việt Nam trong thúc đẩy các quyền con người trên bình diện quốc tế.

Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã thực hiện tốt và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trên các lĩnh vực. Xác định con người là mục tiêu và động lực phát triển, Đảng bộ, Chính quyền tỉnh Quảng Trị đã nỗ lực thực hiện có hiệu quả về nhân quyền trên địa bàn. Các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, nhất là trong lĩnh vực an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, chính sách người có công, tự do tín ngưỡng, tôn giáo và giải quyết khiếu nại tố cáo ngày càng được hoàn thiện để bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Công tác đấu tranh với các hoạt động lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo đạt hiệu quả tích cực, cụ thể như sau:

Thứ nhất, về công tác xây dựng, triển khai thực hiện chính sách, pháp luật.

 Quán triệt các nội dung cơ bản về bảo vệ quyền con người được quy định trong Hiến pháp 2013, Năm 2021, 2022, Ban Chỉ đạo nhân quyền tỉnh Quảng Trị,  các Ban, ngành của tỉnh  Quảng trị, đặc biệt Sở Ngoại vụ đã tham gia ý kiến vào Chương trình rà soát, xây dựng Văn bản quy phạm pháp luật của UBND tỉnh có liên quan đến vấn đề nhân quyền thuộc lĩnh vực đối ngoại và hợp tác quốc tế tại địa phương. Bên cạnh đó, Sở Ngoại vụ đã chủ trì xây dựng, tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 57/KH-UBND ngày 17/3/2021 về triển khai Thỏa thuận toàn cầu về Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Liên hợp quốc.  Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các Sở, ban ngành, đoàn thể cấp tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai kế hoạch Tổ chức Lễ phát động Tháng hành động Vì Bình đẳng giới và Phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới. Phối hợp với Sở Y tế, Sở Công thương, Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức Hội nghị tập huấn công tác Bình đẳng giới cho CBCC,VC, người lao động. Phối hợp với Trường Chính trị Lê Duẩn tổ chức Hội nghị lồng ghép giới vào chương trình giảng dạy tại Trường Chính trị Lê Duẩn. Ngoài ra, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Kế hoạch kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh. Đã tổ chức Đoàn kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác bảo trợ xã hội tại 8 huyện, thị xã, thành phố và 08 xã, phường, thị trấn. Chỉ đạo, hướng dẫn các Trung tâm Bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch bệnh viêm phổi do COVID-19 gây ra.

 Thứ hai, về thực hiện và bảo đảm quyền con người trên các lĩnh vực. Thực hiện tốt chính sách tôn giáo, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, xóa đói giảm nghèo và các nhóm người dể bị tổn thương.  Năm 2021, Sở Ngoại vụ đã tham mưu UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp, hỗ trợ thủ tục giải quyết 07 vụ việc lãnh sự có yếu tố nước ngoài và báo cáo kịp thời cho các cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam được biết đề giải quyết kịp thời. Ngoài ra, Sở Ngoại vụ đã phối hợp với Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao và cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài bảo hộ cho 5 vụ việc công dân Quảng Trị bị bắt giữ, tai nạn...ở nước ngoài [2]. Với chức năng là cơ quan đầu mối thực hiện công tác quan hệ, vận động nguồn viện trợ PCP nước ngoài tại địa phương, năm 2021,2022, mặc dù ảnh hưởng của dịch Covid-19, Sở Ngoại vụ đã tích cực vận động các tổ chức PCP nước ngoài hỗ trợ các chương trình dự án trong lĩnh vực xóa đói, giảm nghèo tại khu vực miền núi, đồng bào dân tộc, các hoạt động hỗ trợ kinh tế hộ gia ở các huyện Hướng Hóa và Đakrông; các dự án hỗ trợ nạn nhân bom mìn, người khuyết tật, nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam; Dự án phòng chống buôn bán người, phụ nữ, trẻ em qua biên giới; Cải thiện an sinh bền vững cho trẻ, đặt biệt là trẻ dễ bị tổn thương tại Hướng Hóa và Đakrông. Năm 2021, Tỉnh Quảng Trị đã tích cực chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan vận động được 17 dự án, viện trợ phi dự án PCPNN mới phục vụ nhu cầu khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh, phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo tại địa phương. Tổng giá trị cam kết 1.207.809,51 USD. Có 02 dự án có giá trị lớn đã được phê duyệt  năm 2021, đó là dự án “Liên lạc cộng đồng và rà phá bom mìn, vật nổ tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2021-2025” do tổ chức MAG/Anh tài trợ  và dự án “Chương trình Cải thiện đời sống cho trẻ em, trẻ em gái và thanh niên bị thiệt thòi tại tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021-2025” do tổ chức Plan International tài trợ; với tổng vốn cam kết cho toàn giai đoạn là 29.565.347 USD, vốn cho năm 2021 là 6.385.362 USD[3]. Tỉnh Quảng Trị cùng với Liên hiệp Hữu nghị tỉnh và Hội Hữu nghị Việt – Lào đã vận động quyên góp hỗ trợ tặng cho chính quyền và Hội hữu nghị Lào – Việt Nam của hai tỉnh Salavan và Savannakhet/Lào các vật tư y tế phòng, chống dịch Covid-19. Hưởng ứng lời kêu gọi của UBMTTQ tỉnh, Tỉnh Quảng Trị tích cực vận động công chức, người lao động của tỉnh và các dự án phi chính phủ nước ngoài trên địa bàn cùng chung tay phòng chống dịch Covid-19. Bên cạnh đó, Quảng Trị thực hiện tốt Chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi giai đoạn 2010-2020 trên địa bàn tỉnh. Không chỉ tập trung đầu tư cho con người nói chung, Quảng Trị luôn chú trọng thực hiện tốt chính sách đối với người có công, bảo đảm an sinh xã hội cho người dân. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã đã tham gia phối hợp với Ủy ban Mặt trận TQVN tỉnh, Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh và Hội Chữ thập đỏ tỉnh tổ chức Chương trình “Nối vòng tay nhân ái” Xuân Nhâm Dần - 2022: Huy động hơn 22,5 tỉ đồng chăm lo Tết cho người nghèo, đã trao tặng 15 suất quà, mỗi suất trị giá 60 triệu đồng đối với hộ gia đình ở vùng đồng bằng và 70 triệu đồng đối với hộ gia đình ở miền núi để xây dựng nhà đại đoàn kết; tặng quà cho 15 hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn do ảnh hưởng của COVID- 19. [4]

Thứ ba,  công tác hợp tác quốc tế, đối ngoại trên lĩnh vực nhân quyền Trong năm 2021, tỉnh đã đón tiếp, làm việc với tiếp 33 đoàn với 116 lượt người đến thăm và làm việc tại tỉnh Quảng Trị: Đại sứ Israel, Đại sứ Hàn Quốc, Đại sứ Lào, Phó Đại sứ Ireland, đoàn Phó Đại sứ Ấn Độ đoàn Đại sứ quán Hoa Kỳ, đoàn Văn phòng Hợp tác quốc phòng Hợp chủng quốc Hoa Kỳ-ODC. Tỉnh Quảng Trị đã làm thủ tục cấp phép tổ chức 08 hội nghị, hội thảo quốc tế. Công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại được quan tâm. Kết quả các thành tựu kinh tế xã hội của đất nước nói chung và địa phương nói riêng được tuyên truyền, quảng bá, qua đó góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế đất nước và địa phương, chống lại các luận điệu xuyên tạc, phản động của các thế lực thù địch ở trong nước và nước ngoài.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, việc cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tôn trọng và  bảo vệ quyền con người, quyền công dân một số nơi còn thiếu linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả chưa cao. Vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu ở một số cấp ủy, chính quyền chưa được đề cao. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác tôn trọng và  bảo vệ quyền con người, quyền công dân còn chưa đồng bộ, thiếu kiên quyết. Công tác phối hợp, trao đổi thông tin, đề xuất xử lý những khó khăn, vướng mắc của cơ quan tham mưu về tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân chưa thường xuyên, kịp thời. Công tác điều tra, nghiên cứu, phát hiện, dự báo chưa sát với thực tế. Nhận thức về vấn đề quyền con người của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thực sự đầy đủ. Năng lực tham mưu, tổ chức, thực thi chính sách của một bộ phận cán bộ, công chức còn yếu. Một số cán bộ, đảng viên ngại đổi mới, chưa tận tâm, sợ trách nhiệm; còn tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, trình độ, năng lực quản lý, tư duy kinh tế của nhiều chủ doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh chưa theo kịp với kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Tình hình ngoại biên cũng có nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến hoạt động của các doanh nghiệp nước thứ ba dọc tuyến biên giới, vấn đề ma túy, buôn lậu đang nổi cộm. Các Tổ chức PCPNN có xu hướng chuyển dịch các hoạt động nhân đạo vào lĩnh vực dân chủ cơ sở, xã hội dân sự, tiếp cận trực tiếp với cộng đồng, các vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa thuộc các huyện Hướng Hóa và Đakrông cũng như thông qua các tổ chức phi chính phủ. Vì vậy nhiệm vụ bảo vệ, đấu tranh về công tác nhân quyền càng khó khăn và phức tạp. Để góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, nghị quyết đại hội Đảng các cấp của Đảng bộ tỉnh Quảng Trị về hiện quyền con người, quyền công dân; cần thực hiện một số giải pháp sau:

                                                Th.S.Lê Thị Thu Huyền

Tài Liệu tham khảo

[1]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021): Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.27-28

 [2]. Báo cáo Sở Ngoại Vụ tỉnh Quảng Trị năm 2021, năm 2022

[3].  Báo cáo Sở Lao động-Thương binh và xã hội tỉnh Quảng Trị năm 2022

[4].  Báo cáo Sở Lao động-Thương binh và xã hội tỉnh Quảng Trị năm 2022